عدم ابطال بندهای ۴و۵ تصمیم وزارت علوم ،تحقیقات و فناوری
آرای هیأت عمومی
نسخه چاپیکلاسه پرونده:
۹۸۰۴۰۵۱
شاکی:
آقای علی حسینی قاسم آباد سفلی
موضوع:
عدم ابطال بندهای ۴ و ۵ تصمیم شماره ۵۶۴۶۹؍۱۵-۲۰؍۳؍۱۳۹۷ وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
تاریخ رأی:
یکشنبه ۲۴ اسفند ۱۳۹۹
شماره دادنامه:
۱۸۶۴
بسم الله الرحمن الرحیم
شماره دادنامه : ۱۸۶۴
تاریخ دادنامه : ۱۳۹۹/۱۲/۲
شماره پرونده: ۹۸۰۴۰۵۱
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای علی حسینی قاسم آباد سفلی
موضوع شکایت و خواسته: ابطال بندهای ۴ و ۵ تصمیم شماره ۵۶۴۶۹؍۱۵-۲۰؍۳؍۱۳۹۷ وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال بندهای ۴ و ۵ تصمیم شماره ۵۶۴۶۹؍۱۵-۲۰؍۳؍۱۳۹۷ وزارت علوم، تحقیقات و فناوری را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:
" با سلام و احترام به استحضار می رساند اینجانب رزمنده جنگ تحمیلی با ۳۲ سال سابقه در دانشگاه فنی و حرفه‌ای مشغول به خدمت رسانی بوده لذا در مورخ ۵؍۸؍۱۳۹۴ طی صورتجلسه ای هیأت امناء دانشگاه فنی و حرفه ای اقدام به تصویب دستورالعملی مبنی بر ارتقاء اعضای هیأت علمی و با هدف ایجاد هماهنگی در ساختار آموزشی دانشگاه فنی و حرفه ای با سایر دانشگاه ها و همچنین ارتقاء شأن و منزلت کادر آموزشی موجود دانشگاه فنی و حرفه‌ای با توجه به ماده ۲۳ (قانون برنامه پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران) نمودند. شایان ذکر است که تمام کادر آموزشی دانشگاه مشمول این دستورالعمل قرار گرفتند به جز رشته های زبان انگلیسی، معارف اسلامی، زبان و ادبیات فارسی و تاریخ که مشخص بوده که به صورت تبعیض آمیز عمل شده است. حال لازم به قید است که هیأت عمومی دیوان عدالت اداری با تصویب رأیی به شماره دادنامه ۹۸۰۹۹۷۰۹۰۵۸۱۱۲۶۷۸-۲۴؍۹؍۱۳۹۸ اقدام به ابطال دستورالعمل فوق نمود مع الاسف این ابطال با یک قید به تصویب رسیده است (قید : در صورت احراز شرایط لازم) لذا با توجه به اینکه برای تمام کادر پرسنلی دانشگاه بدو تصویب دستورالعمل بدون هیچ گونه پیش شرطی حکم تطبیق وضعیت برای آنها به اجرا در آمده لذا برابر ماده ۲۳ قانون برنامه پنجم توسعه و بند ۹ اصل ۳ قانون اساسی نبایستی تبعیضی نسبت به پرسنل ایجاد شود و همین طور اقدام صورت گرفته خلاف انتظار مشروع بوده است. لازم به قید است که تمام اشخاصی که نسبت به آنها حکم تطبیق وضعیتشان اجرا نشده صرفاً حدود ۴۰ نفر بوده و با توجه به اینکه تعداد اولیه حدود ۶۰۰ نفر بوده کاملاً تبعض آمیز عمل شده و صرفاً برای حدود ۴۰ نفر اجرا نشده است.
همین طور بایستی ذکر کنم که ساعت کاری این ۴۰ نفر در این ۳ رشته مذکور بعد از تصویب صورتجلسه ۶ ساعت نیز افزایش یافته که این نیز گونه دیگر از تبعیض علیه اقلیت کادر دانشگاه بوده است. نکته قابل تأمل در دلیل تصویب دستورالعمل بوده است. زیرا دلیل تصویب دستورالعمل ارتقاء شأن و منزلت کادر آموزشی بوده در حالی که با اقدام صورت گرفته مشخص است شأن برخی از کادر رعایت شده است. لذا با توجه به اینکه بابت دستورالعمل و تصمیم ۵۶۴۶۹؍۱۵-۲۰؍۳؍۱۳۹۷ طرفین دایر بر احراز شرایط در خصوص تطبیق وضعیت بنده و اقلیتی از کادر دانشگاه دچار تضرر شده ایم و حقوقمان تضییع شده حسب مراتب معروضه و اسناد و مدارک پیوستی رسیدگی و صدور حکم مقتضی در این خصوص در جهت حصول و اجابت خواسته اینجانب با توجه به موارد معنونه و مستند به مواد ۱۰، ۱۱، ۶۳ و ۱۳ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری از ریاست و مقام عالی قضایی مورد استدعاست و از ریاست تقاضا می شود که اقدامات لازم را در جهت احقاق حقوق حقه و جلوگیری از تضییع حقوق اینجانب مبذول فرمایند."
در پی اخطار رفـع نقصی که از طرف دفتر هیأت عمومی دیوان عدالت اداری برای شاکی ارسال شده بود
وی به موجب لایحه ای که به شماره ۹۸-۴۰۵۱-۳ مورخ ۱۱؍۱۲؍۱۳۹۸ ثبت دفتر هیأت عمومی و هیأت‌های تخصصی شده توضیح داده است که:
" احتراماً به استحضار می رساند اینجانب علی حسینی با توجه به اخطار رفع نقص با ارائه تصویر کامل نامه شماره ۵۶۴۶۹؍۱۵-۲۰؍۳؍۱۳۹۷ پیوست می باشد. برای رفع تبعیض برای برقراری تطبیق وضعیت هیأت علمی گروه علوم انسانی (رشته های زبان انگلیسی، ادبیات و معارف) خواهشمند است بندهای شماره ۴ و ۵ را ابطال نمایید. "
متن مقرره مورد شکایت به شرح زیر است:
" بر اساس تصمیمات اتخاذ شده در جلسه مورخ ۸؍۳؍۱۳۹۷ متقاضیان تطبیق وضعیت به عضو هیأت علمی فنی می‌بایست دارای شرایط لازم به شرح ذیل باشند:
...
۴- در تاریخ تطبیق وضعیت بر اساس ضوابط و مقررات مربوط به بازنشستگی اعضای هیأت علمی، دارای حداقل ۵ سال ماندگاری در وضعیت هیأت علمی فنی باشند.
۵- در مقاطع تحصیلی کارشناسی ، کارشناسی ارشد و دکتری تخصصی، به ترتیب دارای معدل حداقل ۱۵-۱۶ و ۱۷ برای رشته های فنی و معدل حداقل ۱۶-۱۷ و ۱۸ برای رشته های علوم انسانی باشند. "
در پاسخ به شکایت مذکور مدیرکل دفتر حقوقی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به موجب لایحه شماره ۵۷۰۸؍۷۵؍۷-۲۵؍۱؍۱۳۹۹ توضیح داده است که:
" دانشگاه فنی و حرفه ای در ابتدا تحت عنوان « مجتمع آموزش عالی پیامبر اعظم» و از زیر مجموعه های وزارت آموزش و پرورش بود که در سال ۱۳۹۰ با مصوبه مجلس شورای اسلامی به « دانشگاه فنی و حرفه ای » تغییر نام داد و با تمام اختیارات و امکانات به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری واگذار شده است. از آنجا که دانشگاه فنی و حرفه ای دانشجویان خود را از بین دانش آموختگان دوره متوسطه هنرستان ها یا شاخه کار و دانش انتخاب می‌نماید. هیأت امنای دانشگاه مذکور در سومین نشست از دوره دوم دانشگاه در تاریخ ۵؍۸؍۱۳۹۴ دستورالعمل اجرایی با موضوع تطبیق وضعیت کادر آموزشی با اعضای هیأت علمی ( با هدف ایجاد هماهنگی در ساختار آموزشی دانشگاه با سایر دانشگاه ها و همچنین ارتقای شأن و منزلت کادر آموزشی موجود با توجه به ماده ۲۳ قانون برنامه پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران) راتدوین و در جلسه فوق الاشاره به تصویب رساند. بر اساس مفاد بند ۲ ماده ۱ دستورالعمل صدرالاشاره، منظور از « کادر آموزشی» مدرسان، هنر آموزان و دبیران ...( به جز رشته های زبان و ادبیات فارسی، معارف اسلامی، زبان انگلیسی، تاریخ و موارد مشابه) می باشد که در زمان تاسیس دانشگاه مذکور (سال ۱۳۹۰) در دانشگاه اشتغال داشته اند. همچنین بر اساس مفاد بند ۳ از ماده ۱ دستورالعمل فوق الذکر، عضو هیأت علمی فنی رسته ای از کادر آموزشی ( و نه کلیه کادر آموزشی) است که در کنار اعضای هیأت علمی آموزشی و پژوهشی سایر دانشگاه های کشور در دانشگاه فنی و حرفه ای به امر آموزش و پژوهش در حوزه های فنی و مهارتی و حرفه ای اشتغال دارند.
بنا به مراتب مذکور و با توجه به اینکه هدف اصلی از تاسیس دانشگاه فنی و حرفه ای (همان گونه که از عنوان این دانشگاه بر می آید) تربیت نیروهای فنی و حرفه ای صرفاً تخصصی می باشد که بر این اساس کادر آموزشی رشته‌های مذکور در بند ۲ از ماده ۱ دستورالعمل مورد اشاره در سطور فوق، مشمول تطبیق به عنوان هیأت علمی فنی قرار نمی گیرند و بر اساس مفاد مصوبه ۳۰ صورتجلسه کمیته منتخب هیأت امناء در شرایط خاص درخواست کادر آموزشی رشته های علوم انسانی آن دانشگاه برای تطبیق وضعیت به عضو هیأت علمی فنی صرفاً با رعایت شرایط به شرح ذیل قابل بررسی خواهد بود:
۱- متقاضی کادر آموزشی با عناوین مدرس، هنرآموز و یا دبیر باشد.
۲- تاریخ اخذ مدرک تحصیلی آنان قبل از تاریخ ۵؍۸؍۱۳۹۴ باشد.
۳- در تاریخ تطبیق وضعیت بر اساس ضوابط و مقررات مربوط به بازنشستگی اعضای هیأت علمی، دارای حداقل ۵ سال ماندگاری در وضعیت هیأت علمی فنی باشد.
۴- در مقاطع تحصیلی کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری تخصصی، به ترتیب دارای معدل حداقل ۱۶-۱۷ و ۱۸ باشد.
۵- بین رشته تحصیلی مقاطع دانشگاهی متقاضی تجانس وجود داشته باشد.
بنابراین و با عنایت به اینکه طبق بند (ب) ماده ۲ قانون اهداف، وظایف و تشکیلات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مصوب سال ۱۳۸۳ مجلس شورای اسلامی، نظارت بر فعالیت های دانشگاه ها ... با رعایت اصول انصاف، پویایی، رقابت و نوآوری علمی از ماموریت های اصلی و حدود اختیارات وزارت متبوع است و شروط مرقوم در تصمیم شماره ۵۶۴۶۹؍۱۵-۲۰؍۲؍۱۳۹۷ صرفاً به منظور برقراری عدالت در امر تطبیق وضعیت کادر آموزشی دانشگاه فنی و حرفه‌ای است و تصمیم فوق هیچ گونه مغایرتی با شرع و قانون ندارد، لذا اتخاذ تصمیم شایسته بر رد شکایت مشارالیه مورد استدعاست. "
همچنین مدیرکل دفتر امور حقوقی، قراردادها و پاسخگویی به شکایات دانشگاه فنی و حرفه ای به موجب لایحه شماره ۲۹؍۲۵-۱۷؍۱؍۱۳۹۹ توضیح داده است که:
" ۱- به موجب ماده ۳ آیین نامه جامع مدیریت دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی، پژوهشی و فناوری مصوب جلسه ۶۸۴-۱۲؍۱۰؍۱۳۸۹ هیأت امنا عالی ترین رکن موسسه است که وظایف و اختیارات آن در قانون تشکیل هیأت های امنا دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی و تحقیقاتی (مصوب ۱۸؍۱۰؍۱۳۶۹) مجلس شورای اسلامی تعیین شده است. لازم به ذکر است به موجب بند (ب) ماده ۷ قانون تشکیل هیأت امنا دانشگاه ها مصوب جلسات ۱۸۱ و ۱۸۳-۲۲؍۱۲؍۱۳۶۷ شورای عالی انقلاب فرهنگی، تصویب سازمان اداری و نحوه به کارگیری نیرو از اختیارات هیأت امنا می باشد.
۲- به موجب بند (ب) ماده ۲۰ قانون برنامه پنجم توسعه کشور و ماده ۱ قانون احکام دائمی دانشگاه ها، مراکز و موسسات آموزش عالی و پژوهشی که دارای مجوز از شورای گسترش آموزش عالی و از وزارتخانه های علوم، تحقیقات و فناوری، بهداشت، درمان و سایر مراجع قانونی ذیربط می باشند بدون الزام به رعایت قوانین و مقررات عمومی حاکم بر دستگاه های دولتی به ویژه قانون خدمات کشوری و قانون برگزاری مناقصات و اصلاحات و الحاقات بعدی آنها و فقط در چهارچوب مصوبات و آیین نامه های مالی معاملاتی و اداری- استخدامی- تشکیلات مصوب هیأت امنا عمل می نمایند. بر همین اساس آیین نامه استخدامی اعضای هیأت علمی این دانشگاه در تاریخ ۷؍۸؍۱۳۹۱ به تصویب هیأت امنا دانشگاه فنی و حرفه ای و تایید وزیر علوم رسید و از تاریخ ۱؍۱؍۱۳۹۱ قابل اجرا گردید.
۳- به موجب بند ۲ ماده ۱ دستورالعمل اجرایی تطبیق وضعیت کادر آموزشی دانشگاه به اعضای هیأت علمی موضوع مصوبه چهارم از صورتجلسه سومین نشست از دوره دوم هیأت امنا دانشگاه مصوب ۵؍۸؍۱۳۹۴ که به تایید وزیر علوم، تحقیقات و فناوری رسیده است کادر آموزشی دانشگاه شامل کادر پیمانی، رسمی آزمایشی و رسمی قطعی باعناوین مدرس، هنرآموز و دبیر می شود که در زمان تاسیس دانشگاه فنی و حرفه ای به عنوان کادر آموزشی به جز رشته های زبان و ادبیات فارسی، معارف اسلامی، زبان انگلیسی، تاریخ و موارد مشابه در دانشگاه فنی و حرفه ای اشتغال دارند و با احراز سایر شرایط قانونی مشمول اعمال این مصوبه می شوند و همچنین به موجب بند سوم ماده مذکور مراد از هیأت علمی فنی رسته ای از کادر آموزشی است که در کنار اعضای هیأت علمی آموزشی و پژوهشی سایر دانشگاه های کشور در دانشگاه فنی و حرفه ای به امر آموزش و پژوهشی در حوزه های فنی و مهارتی اشتغال دارند لذا همان گونه که صراحتاً در مصوبه فوق الاشاره بیان گردیده است یکی از شرایط اساسی و مهم تطبیق وضعیت به هیأت علمی فنی همان گونه که از عنوان آن (هیأت علمی فنی) مشخص و محرز می‌باشد دارا بـودن مـدارک تحصیلی در رشتـه های فنی و مهندسی می باشد و رشتـه های علوم انسانی با توجه به اینکه فنی نمی باشدو از شمول این مصوبه هیأت امنا خارج گردیده است. با امعان نظر به اینکه رسالت اصلی دانشگاه امر آموزش و تربیت نیروی کارآفرین و تکنسین ماهر فنی در رشته های فنی می باشد و نیاز اصلی و مبرم دانشگاه عضو هیأت علمی در حوزه های فنی مهارتی و حرفه ای می باشد اولویت اصلی دانشگاه نیروهایی با مدارک فنی و مهندسی با شرایط خاص می باشد به همین منظور مصوبه دانشگاه فنی و حرفه ای با موضوع تطبیق وضعیت نیز در راستای نیل به این هدف تدوین و وضع گردیده است.
۴- متعاقباً در راستای اعطا تسهیلات به دارندگان مدارک علوم انسانی در پنجمین نشست از دوره دوم هیأت امنا دانشگاه فنی و حرفه ای مورخ ۲؍۱۲؍۱۳۹۵ دستور سی ام مصوبه در خصوص تطبیق وضعیت کادر آموزشی رشته‌های علوم انسانی و عمومی به عضو هیأت علمی رسمی با دارا بودن شرایط خاص و ویژه ای تصویب گردید که به موجب این مصوبه مقرر گردید به استناد بند (ب ماده ۲۰ قانون برنامه پنجم توسعه، موضوع حذف رشته های محدود شده در بند ۲ ماده ۱ دستورالعمل اجرایی تطبیق، موضوع مصوبه چهارم هیأت امنا مورخ ۵؍۸؍۱۳۹۴ و برخورداری کلیه رشته ها از شرایط این دستورالعمل مطرح و با کلیات آن موافقت به عمل آمد و مقرر شد کمیته‌ای متشکل از آقایان دکتر باقری، میلی منفرد، ظهور و ریاست دانشگاه ابعاد موضوع را بررسی و تصمیم کمیته مذکور به منزله مصوبه هیأت امنا خواهد بود.
۵- در راستای اجرای موضوع مانحن فیه با کسب مجوز از رئیس هیأت های امنا و هیأت های ممیزه وزارت علوم به موجب نامه شماره ۵۶۴۶۹؍۱۵-۲۰؍۲؍۱۳۹۷ جلسه ای با موضوع مصوبات ۲۱، ۲۲ و ۳۰ هیأت امنا مورخ ۲؍۱۲؍۱۳۹۵ با حضور اعضای فوق الاشاره برگزار و مقرر گردید نسبت به پرسنلی که دارای مدارک تحصیلی علوم انسانی باشد در صورت احراز شرایط لازم برای صدور حکم تطبیق وضعیت آنها اقدام به عمل می آید و کلیه این مصوبات در صورتجلسه پنجمین نشست از دور اول هیأت امنا دانشگاه های جامع علمی و کاربردی و فنی و حرفه ای مورخ ۱؍۱۱؍۱۳۹۸ مورد تایید و تصویب هیأت امنا در تاریخ قرار گرفت.
۱- متقاضی کادر آموزشی با عناوین مدرس، هنرآموز و یا دبیر باشد.
۲- تاریخ اخذ مدرک تحصیلی آنان قبل از تاریخ ۵؍۸؍۱۳۹۴ باشد.
۳- در تاریخ تطبیق وضعیت بر اساس ضوابط و مقررات مربوط به بازنشستگی اعضای هیأت علمی، دارای حداقل ۵ سال ماندگاری در وضعیت هیأت علمی فنی باشد.
۴- در مقاطع تحصیلی کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری تخصصی، به ترتیب دارای معدل حداقل ۱۶-۱۷ و ۱۸ باشد.
۵- بین رشته تحصیلی مقاطع دانشگاهی آنان تجانس وجود داشته باشد.
در خصوص نامبرده ایشان دارای شرط ضروری و اساسی حداقل ۵ سال ماندگاری در وضعیت هیأت علمی فنی نمی‌باشد زیرا در صورتی مشمول این مقررات می گردید که دارای حداقل ۲۵ سال سابقه کاری باشد در حالی که سنوات خدمت ایشان بیش از ۳۲ سال است لذا با عنایت به مصوبه هیأت امنا در خصوص دارندگان مدارک تحصیلی علوم انسانی در تاریخ ۸؍۳؍۱۳۹۷ ایشان در زمان تصویب این مصوبه نیز ۲۸ روز ۸ ماه و ۳۱ سال سابقه داشته اند و مشمول شرط اصلی ماندگاری نمی شود. شایان ذکر است به موجب مصوبات هیأت امناء تطبیق وضعیت اعضا از غیر هیأت علمی به هیأت علمی به موجب تبصره ۵ صورتجلسه سومین نشست از دور دوم هیأت امنا مورخ ۵؍۸؍۱۳۹۴ در صورتی که کادر آموزشی پس از تطبیق با وضعیت هیأت علمی مشمول بازنشستگی شود، آیین نامه استخدامی اعضای هیأت علمی به لحاظ سنوات برای آنان اعمال می شود. به موجب ماده ۹۶ آیین نامه استخدامی اعضای هیأت علمی، دانشگاه مکلف است اعضای خود را با توجه به مرتبه علمی آنان و بدون نیاز به وصول درخواست عضو ذینفع بازنشسته نماید:
اعضای دارای ۱- مرتبه مربی آمـوزشی؍ پژوهشی با ۶۵ سال سن یا ۳۰ سال سابقه ۲- مرتبه استادیار آمـوزشی؍ پژوهشی با ۶۵ سال سن یا ۳۰ سال سابقه خدمت ... در خصوص خواهان با عنایت به اینکه دارای مرتبه مربی هستند لذا با ۳۰ سال سابقه خدمت مشمول بازنشستگی می گردند.
مع الوصف مشارالیه تحت هیچ شرایطی مشمول تطبیق وضعیت به هیأت علمی فنی نمی شود زیرا اگر تطبیق می‌شد می بایست مشمول آیین نامه اعضای هیأت علمی شود و به موجب ماده ۹۶ آیین نامه مذکور باتوجه به سنوات خدمتی ایشان بازنشسته محسوب می شدند. لذا با امعان نظر به مراتب فوق الاشاره امکان تطبیق وضعیت ایشان به موجب مقررات وجود ندارد. نکته در خور توجه اینکه برخلاف ادعای خواهان نسبت به دستورالعمل ۵۶۴۶۹؍۱۵-۲۰؍۲؍۱۳۹۷ شایان ذکر است مورد ادعایی صرفاً یک نامه اداری از سوی وزارت علوم در پاسخ به نامه شماره ۹۷۱؍۱۰۰؍۲۵-۹؍۲؍۱۳۹۷ صادره از سوی دانشگاه فنی و حرفه ای می باشد و کلیه شرایط دارای مصوبه هیأت امنا است. در خاتمه با عنایت به مراتب معنونه و باتوجه به اینکه خواسته خواهان مطابق قوانین ومقررات نمی باشد تقاضای رد دعوای خواهان از آن مرجع قضایی مورد استدعاست."
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۲؍۱۲؍۱۳۹۹ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.
رأی هیأت عمومی
هر چند بندهای ۴ و ۵ نامه ۵۶۴۶۹؍۱۵-۲۰؍۳؍۱۳۹۷ بر اساس تفویض اختیار موضوع دستور سی ام مصوبه مورخ ۲؍۱۲؍۱۳۹۵ هیأت امناء دانشگاه فنی و حرفه ای وضع شده است و تفویض اختیار موصوف با توجه به عدم تصریح در قوانین حاکم و مستنبط از رأی شماره ۱۸۸۱-۲۷؍۹؍۱۳۹۷ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری فاقد وجاهت قانونی است، اما نظر به اینکه مفاد مقرره مورد شکایت متعاقباً در نشست مورخ ۱؍۱۱؍۱۳۹۸ هیأت امنای دانشگاه به تصویب رسیده است، با لحاظ تنفیذ مصوبه مورد شکایت توسط هیأت امناء، قابل ابطال تشخیص نشد./
محمدکاظم بهرامی
رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری