ابطال قسمتی از آیین نامه تمدید سنوات در مقطع کارشناسی ارشد مورخ ۱۲؍۳؍۱۳۹۴ دانشگاه صنعتی امیرکبیر به جهت کسر نمره پایان نامه به علت سنوات تحصیلی

 

بسم الله الرحمن الرحیم

شماره دادنامه: ۱۰۲۶

تاریخ دادنامه: ۲۲؍۵؍۱۳۹۸

شماره پرونده: ۹۷؍۱۴۹۷

مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

شاکیان: ۱- آقای محمدرضا مولوی حاجی آقا و خانم‌ها: ۲- سرور شکاری زاده ۳- آیدا صاحب الامری ۴- فرشته شاکری ۵- یاسمن پور مهدیان ۶- مرجان مودی همگی با وکالت آقای هادی شیری قوجه بیگلو

موضوع شکایت و خواسته: ابطال قسمتی از آیین نامه تمدید سنوات در مقطع کارشناسی ارشد مورخ ۱۲؍۳؍۱۳۹۴ دانشگاه صنعتی امیرکبیر

گردش کار: آقای هادی شیری قوجه بیگلو به وکالت از موکلین خویش به موجب دادخواستی ابطال قسمتی از آیین نامه تمدید سنوات در مقطع کارشناسی ارشد مورخ ۱۲؍۳؍۱۳۹۴ دانشگاه صنعتی امیرکبیر را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:

" الف- شرح شکایت:

احتراماً به استحضار عالی می‌رساند که موکلین اینجانب دانشجوی کارشناسی ارشد رشته مهندسی کامپیوتر- هوش مصنوعی، دانشگاه صنعتی امیرکبیر ورودی سال ۱۳۹۳ می‌باشند. موکلین اینجانب بنا به دلایلی که عمدتاً به سیستم اداری دانشگاه مربوط می‌شود با تاخیر، موفق به دفاع از پایان نامه کارشناسی ارشد خود در ترم شش شده‌اند و به همین جهت هرکدام از موکلین اینجانب از سوی شورای موارد خاص، دانشگاه صنعتی امیرکبیر با کسری سه نمره در ارزشیابی پایان نامه مواجه گشته‌اند، بدین شرح می‌باشد:

خواهان ردیف اول که ارزشیابی نمره پایان نامه‌اش با اعمال کسری در ترم شش، از ۱۷ بوده که نمره ۱۷ گرفته است.

خواهان ردیف دوم که ارزشیابی نمره پایان نامه‌اش با اعمال کسری در ترم شش، از ۱۷ بوده که نمره ۹۰؍۱۶ گرفته است.

خواهان ردیف سوم که ارزشیابی نمروه پایان نامه‌اش با اعمال کسری در ترم شش، از ۱۷ بوده که نمره ۱۷ گرفته است.

خواهان ردیف چهارم که ارزشیابی نمره پایان نامه‌اش با اعمال کسری در ترم شش، از ۱۷ بوده که نمره ۱۷ گرفته است.

خواهان ردیف پنجم که ارزشیابی نمره پایان نامه‌اش با اعمال کسری در ترم شش، از ۱۷ بوده که نمره ۱۷ گرفته است.

خواهان ردیف ششم که ارزشیابی نمره پایان نامه با اعمال کسری در ترم شش، از ۱۷ بوده که با توجه به ارائه مقاله تشویقی نمره ۵۰؍۱۷ گرفته است.

ب- مستندات دعوا و دفاعیات آن:

۱- متن آیین نامه تمدید سنوات ترم شش در بند ۱-۲: جهت دفاع در ترم شش، لازم است دانشجو ضمن حضور در جلسه شورای گروه، میزان پیشرفت پروژه و دلایل تاخیر در اتمام پروژه را بیان نماید. تمدید ترم شش صرفاً بر اساس تصویب گروه و شورای تحصیلات دانشگاه امکان پذیر است. مهلت دفاع بری ورودیهای نیم سال اول ۱۵ تیر ماه و برای ورودیهای نیم سال دوم ۳۰ دی ماه است. نمره پایان نامه در ترم شش از ۱۷ می‌باشد.

۲- در خصوص این نوع مصوبه قبلاً در دیوان عدالت اداری توسط دانشجویان الف) دانشجویان شاهد ب) دانشگاه علم و صنعت ج) دانشگاه زنجان، دادخواستی با همین موضوع مطرح شده و توسط دیوان عدالت اداری حکم بر ابطال این مصوبه‌ها صادر شده است.

الف: متن دادنامه ابطال مصوبه دانشگاه شاهد به شماره دادنامه ۱۰۳۴-۱۰۳۹ کلاسه پرونده‌های ۹۱؍۵۶۲، ۹۱؍۵۶۹، ۹۱؍۵۶۰، ۹۱؍۵۵۹، ۹۱؍۵۲۷ و ۹۱؍۵۰۹- ۲۴؍۶؍۱۳۹۳

رأی هیأت عمومی: با توجه به اینکه مطابق ماده ۲۲ آیین نامه دوره کارشناسی ارشد ناپیوسته مصوبه وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در سال ۱۳۸۸، ارزشیابی پایان نامه در جلسه دفاعیه توسط هیأت داوران انجام می‌شود و در مواد ۳۷ و ۳۶ آیین نامه مذکور، در رابطه با کسر نمره ارزشیابی پایان نامه به علت تاخیر در دفاع آن، اختیاری برای شورای تحصیلات تکمیلی دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی و پژوهشی پیش بینی نشده است، بنابراین قسمتی از مصوبه مورخ ۱۹؍۱۱؍۱۳۹۰ شورای آموزشی و تحصیلات تکمیلی دانشگاه شاهد، مبنی بر تجویز کسر نمره ارزشیابی به لحاظ تاخیر در دفاع از پایان نامه، خارج از حدود اختیارات شورای تحصیلات تکمیلی و آموزشی دانشگاه شاهد تشخیص می‌شود و مستند به بند ۱ ماده ۱۲ و ماده ۸۸ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲، حکم بر ابطال آن صادر و اعلام می‌شود.-رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

ب: متن دادنامه ابطال مصوبه دانشگاه علم و صنعت به شماره دادنامه ۴۷۶ کلاسه پرونده ۹۴؍۹۲۸- ۱۷؍۵؍۱۳۹۶

رأی هیأت عمومی: نظر به اینکه مطابق ماده ۲۲ آیین نامه دوره کارشناسی ارشد ناپیوسته مصوب وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در سال ۱۳۸۸، ارزشیابی پایان نامه در جلسه دفاعیه توسط هیأت داوران انجام می‌شود و در مواد ۳۶ و ۳۷ آیین نامه مذکور، در رابطه با کسر نمره ارزشیابی پایان نامه به علت تاخیر در دفاع آن، اختیاری برای شورای تحصیلات تکمیلی دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی و پژوهشی پیش بینی نشده است، بنابراین بند ۱۱ مصوبه شورای آموزش تحصیلات تکمیلی دانشگاه علم و صنعت ایران در خصوص ارزشیابی پایان نامه کارشناسی ارشد مبنی بر کسر نمره به لحاظ تاخیر در دفاع پایان نامه، خارج از حدود اختیارات مرجع تصویب است و به استناد بند ۱ ماده ۱۲ و ماده ۸۸ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ ابطال می‌شود.

ج: متن دادنامه ابطال مصوبه دانشگاه زنجان به شماره دادنامه ۸۳۰ کلاسه ۹۵؍۱۲۴۴-۳۰؍۸؍۱۳۹۶

رأی هیأت عمومی: با عنایت به اینکه مطابق اطلاق حکم ماده ۲۲ آیین نامه دوره کارشناسی ارشد ابلاغی ۱۹؍۱؍۱۳۸۸ وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، ارزشیابی پایان نامه با هیأت داوران است و در مواد مختلف آیین نامه از جمله ماده ۲۰ ضوابط ارزشیابی پایان نامه معین شده و آیین نامه در این خصوص ساکت نیست، تصویب بند ۲ صورتجلسه شورای آموزش و پژوهش تحصیلات تکمیلی مورخ ۲۹؍۱۰؍۱۳۵۸ دانشگاه زنجان، خارج از حدود اختیارات شورای مذکور است و مستند به بند ۱ ماده ۱۲ و ماده ۸۸ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ ابطال می‌شود.

۳- نامه‌ای که از وزارت علوم به تمامی دانشگاه‌های کشور مبنی بر لغو قانون کسر نمره توسط معاون حقوقی و امور مجلس بدین صورت می‌باشد (با عنایت به دادنامه شماره ۴۷۶-۱۷؍۵؍۱۳۹۶ صادره از هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در خصوص کسر نمره به دلیل تاخیر در دفاع پایان نامه، به استحضار می‌رساند: این قبیل مجازات‌های تنبیهی در صلاحیت مراجع آموزشی نبوده و نیست، بنابراین از تصویب و اعمال آن خودداری شود. یادآور می‌شود که ارزیابی علمی استادان در داوری رساله و پایان نامه صرفاً تابع نظر ایشان و از اختیارات آنان بوده و با مشکلی مواجه نمی‌باشد. رونوشت نامه برای مقام عالی وزارت و معاون آموزشی ارسال شده است) موکلین اینجانب با مسئولین وقت دانشگاه امیرکبیر این دستورالعمل را در میان گذاشته اما از قبول آن امتناع به عمل آورده و دیگر حاضر به پاسخگویی نمی‌باشند، حتی از ارائه صورتجلسه دفاع، خودداری می‌کنند.

۴- مطابق ماده ۲۲ و ۲۰ آیین نامه کارشناسی ارشد مصوب ۱۳۸۸ شورای برنامه ریزی آموزش عالی ارزشیابی پایان نامه در جلسه دفاعیه توسط هیأت داوران انجام می‌شود که از نمره ۱۴ تا ۲۰ تعیین شده است. مستفاد از مادتین فوق الذکر اعمال هرگونه محدودیت کسر نمره، توسط شورای تحصیلات تکمیلی دانشگاه‌ها برخلاف آیین نامه می‌باشد اما در نمره دادن هیأت داوران آزاد می‌باشند. دانشگاه صنعتی امیرکبیر برخلاف ماده ۳۶ و ۳۷ آیین نامه فوق الذکر (تفسیر آیین نامه بر عهده معاونت آموزشی وزارت است و در صورت بروز ابهام، نظر معاونت مذکور مورد استناد قرار خواهد گرفت)، آیین نامه مبنی بر کسر سه نمره پایان نامه در صورت تاخیر در دفاع در ترم شش، تصویب کرده است که برخلاف مقررات و اختیارات آموزش عالی می‌باشد.

۵- مستفاد از ماده ۴۴ قانون دیوان عدالت اداری رئیس دیوان با هر یک از شعب دیوان می‌تواند ارسال مدارک مورد نظر را از مراجع دولتی بخواهند. با لحاظ ماده فوق الذکر از دیوان تقاضا می‌شود استعلام مربوطه از صورتجلسه دفاع پایان نامه صورت بگیرد تا مشخص شود که ارزشیابی نمره پایان نامه از نمره ۱۷ محاسبه شده است.

۶- در صورتی که شعب دیوان خواسته مورد نظر را مورد موافقت قرار دهد با لحاظ ماده ۱۳ قانون دیوان عدالت اداری با توجه به اینکه مصوبه دانشگاه امیرکبیر حقوق موکلین اینجانب را تضییع کرده است. تقاضا می‌شود اثر ابطال مصوبه از زمان تصویب مصوبه باشد تا موکلین اینجانب به حق و حقوق قانونی خویش دست یابند.

علی ایحال از محضر قضات دیوان عدالت اداری با توجه به مورد معنونه و اینکه مصوبه نامتعارف خلاف اصول کلی علمی، حقوق مکتسبه، قاعده قبح عقاب بلابیان و خلاف صریح مواد ۲۰، ۲۲، ۳۷، ۳۸ و ۳۹ آیین نامه آموزشی دوره کارشناسی ارشد مصوب ۱۵؍۱؍۱۳۸۸ شورای برنامه ریزی آموزش عالی که با شماره ۲۱؍۱۵۴-۱۵؍۱؍۱۳۸۸ توسط وزیر علوم، تحقیقات و فناوری ابلاغ شده و خارج از اختیارات شورای تحصیلات تکمیلی دانشگاه امیرکبیر می‌باشد. لذا ابطال مصوبه یاد شده، استرداد و احتساب نمره واقعی پایان نامه مطابق مواد ۱۱، بند ۱ ماده ۱۳، ۱۲ و تبصره ۴۴، ۳۲ قانون دیوان عدالت اداری مورد استدعاست."

در پی اخطار رفع نقصی که از طرف دفتر هیأت عمومی برای شاکی ارسال شده بود، وی به موجب لایحه‌ای که به شماره ۹۷-۱۴۹۷-۳ مورخ ۷؍۶؍۱۳۹۷ ثبت دفتر اداره کل امور هیأت عمومی و هیأتهای تخصصی دیوان عدالت اداری شده پاسخ داده است که:

" ریاست محترم هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

موضوع: رفع نقص

با سلام

احتراماً عطف به رفع نقص صادر شده از هیأت عمومی به شماره بایگانی ۹۷۰۸۱۹ به شرح زیر رفع نقص اعلام می‌دارم:

۱- در مورخ ۱۹؍۱؍۱۳۸۸ آیین نامه آموزشی دوره کارشناسی ارشد شورای برنامه ریزی آموزشی تصویب شده است که در ماده ۲۰ تصریح دارد: ارزشیابی پایان نامه از ۱۴ تا ۲۰ قابل قبول و نمره کمتر از ۱۴ غیر قابل است. همچنین در ماده ۲۲ تصریح داشته: ارزشیابی پایان نامه در جلسه دفاعیه (در هر ترمی) توسط هیأت داوران انجام می‌شود (نمره پایان نامه از صفر تا ۲۰ در صلاحیت هیأت داوران می‌باشد.)

۲- در مورخ ۱۲؍۳؍۱۳۹۴ آیین نامه تمدید سنوات در مقطع کارشناسی ارشد در دانشگاه صنعتی امیرکبیر تصویب شده است که در بند ۱-۲ تمدید سنوات- ترم شش، نمره پایان نامه در ترم شش از ۱۷ می‌باشد.

نتیجه گیری: دانشگاه صنعتی امیرکبیر برخلاف صلاحیت خود و برخلاف آیین نامه آموزشی دوره کارشناسی ارشد شورای برنامه ریزی (ماده ۹۲) ارزشیابی پایان نامه در ترم ششم را از ۱۷ اعلام کرده است که این آیین نامه خارج از حدود اختیار دانشگاه امیرکبیر بوده و از اختیارات هیأت داوران از جمله دفاعیه می‌باشد. برای حذف نتیجه گیری معاون حقوقی مجلس طی نامه‌ای اعلام نمود … کسر نمره به دلیل تاخیر در دفاع از پایان نامه که این قبیل از مجازات‌های تنبیهی در صلاحیت مراجع آموزشی نبوده و نیست و از تصویب آن خودداری صورت گیرد و همچنین سه دادنامه مشابه این موضوع از هیأت عمومی صادر شده است."

متن بخشنامه مورد استناد به قرار زیر است:

" روسای محترم دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها، مراکز و پارکهای علم و فناوری

با سلام و احترام

با عنایت به دادنامه شماره ۴۷۶- ۱۷؍۵؍۱۳۹۶ صادره از هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در خصوص کسر نمره به دلیل تاخیر در دفاع از پایان نامه، به استحضار می‌رسد: این قبیل مجازات‌های تنبیهی در صلاحیت مراجع آموزشی نبوده و نیست، بنابراین از تصویب و اعمال آن خودداری شود. یاد آور می‌شود ارزیابی علمی استادان در داوری رساله و پایان نامه صرفاً تابع نظر ایشان و از اختیارات آنان بوده و با مشکلی مواجه نمی‌باشد. – معاون حقوقی و امور مجلس"

در پاسخ به شکایت مذکور، رئیس دانشگاه صنعتی امیرکبیر به موجب لایحه شماره ۱۶۸۱؍۱۰-۱۹؍۸؍۱۳۹۷ توضیح داده است که:

" هیأت محترم عمومی دیوان عدالت اداری

با سلام و احترام

در خصوص شکایت خانمها مرجان مودی، فرشته شاکری، سرور شکاری زاده، یاسمن پور مهدیان، آیدا صاحب الامری و آقای محمدرضا مولوی حاجی آقا به طرفیت این دانشگاه و به خواسته ۱- ابطال قسمتی از آیین نامه تمدید سنوات در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه صنعتی امیرکبیر مورخ ۱۲؍۳؍۱۳۹۴ و ارزشیابی پایان نامه کارشناسی ارشد مبنی بر کسر سه نمره به لحاظ تاخیر در دفاع پایان نامه با توجه به بخشنامه وزارت علوم به تمامی دانشگاه‌های سراسر ایران به شماره ۱۴۶۶۵؍۷-۴؍۷؍۱۳۹۶ و ۲- استرداد و احتساب نمره واقعی پایان نامه که تحت کلاسه ۹۷۰۹۹۸۰۹۰۰۴۰۰۳۴۴ و کلاسه بایگانی ۹۷۰۱۴۹۷ در آن هیأت مطرح رسیدگی است و برگ ثانی دادخواست شاکی و ضمائم آن به این دانشگاه واصل شده است، بدین وسیله در مقام دفاع در قبال شکایت وی موارد و موضوعات متضمن را به شرح آتی به استحضار عالی می‌رساند:

نامبردگان ورودی مهر ماه و بهمن ماه سال ۱۳۹۳ می‌باشند و طبق آیین نامه آموزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری وقت، به شماره ۱۵۴؍۲۱-۱۹؍۱؍۱۳۸۸، سنوات دانشجویی حداکثر دو سال مشتمل بر چهار نیم سال تحصیلی می‌باشد که با این توصیف آخرین مهلت دفاع شکات تا پایان مهرماه و اسفندماه سال ۱۳۹۵ بوده که متاسفانه در بازه زمانی مقرر از پایان نامه خود دفاع نکرده‌اند. لذا این دانشگاه جهت معاضدت و مساعدت با دانشجو به استنادی تبصره‌ی ماده ۱۵ آیین نامه مزبور «در موارد استثنایی افزایش طول مدت دوره با تشخیص شورای تحصیلات تکمیلی دانشگاه مجاز است. در هر صورت مدت دوره در هر سه شیوه نباید از ۵؍۲ سال تجاوز نماید.» با ثبت نام نیمسال پنجم مشارالیهم موافقت کرده است که مع الاسف در بازه زمانی تعیینی نیز دفاعیه خود را انجام نداده‌اند، بنابراین با توجه به تبصره ماده ۱۵ آیین نامه آموزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری که مدت دوره دانشجویان از ۵؍۲ نباید تجاوز کند و با عنایت به اینکه مشارالیه تا پایان ترم پنجم از پایان نامه خود دفاع نکرده‌اند لزوماً باید منجر به صدور حکم محرومیت از تحصیل می‌گردید که با موافقت استاد راهنما، رئیس دانشکده و جهت مساعدت با دانشجویان با ثبت نام نیمسال ششم موافقت گردید. حداکثر مدت زمان قانونی دفاع پایان نامه برای ورودی مهر ماه ۱۳۹۳ تا ۱۵؍۴؍۱۳۹۶ و برای ورودیهای بهمن ماه سال ۱۳۹۳ تا ۳۰؍۱۰؍۱۳۹۶ بوده است. در خاتمه در خصوص اظهارات شکات مبنی بر کسر نمره پایان نامه ناشی از تاخیر در دفاع به استحضار جنابعالی می‌رساند که در این دانشگاه کسر نمره وجود نداشته بلکه طبق مصوبه هیأت رئیسه دانشگاه صنعتی امیرکبیر سقف نمره برای دفاع از پایان نامه در ترم ششم تحصیلی هفده بوده و باقی ۳ نمره نیز بابت محصولات کار تحقیقاتی دانشجو از قبیل مقاله و اختراع و جوایز و غیره به وی تعلق خواهد گرفت، بنابراین مشاهده می‌شود که کماکان نمره دانشجو از ۲۰ می‌باشد و حقی از آنها ضایع نشده است و نامبردگان با تاخیر در دفاع از پایان نامه خارج از موعد مقرر، نمره ۱۷ (هفده) را در دفاع از پایان نامه اخذ کرده‌اند و به علت دارا نبودن هیچ گونه محصولات خروجی مانند ارائه و چاپ مقالات، جایزه خوارزمی و غیره نتوانسته‌اند بر اساس جدول رویه شماره ۳۳۰۱- AUT-PR ، ۳ نمره دیگر را دریافت نمایند بنابراین نمره نهایی مشارالیهم ۱۷ درج شده و برای این دانشجویان عزیز هیچ ممانعتی برای اخذ نمره تا ۲۰ وجود نداشته است. با عنایت به مراتب معنونه فوق، از محضر آن مقام گرامی صدور قرار شایسته مبنی بر رد شکایت، مورد تقاضاست."

هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۲۲؍۵؍۱۳۹۸ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آراء به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.

رأی هیأت عمومی

با توجه به اینکه مطابق ماده ۲۲ آیین نامه دوره کارشناسی ارشد ابلاغی مورخ ۱۹؍۱؍۱۳۸۸ وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، ارزشیابی پایان نامه‌ها با هیأت داوران است و در مواد ۳۶ و ۳۷ آیین نامه موصوف اختیاری در این مورد برای دانشگاه‌ها معین نشده است، بنابراین مصوبه مورد شکایت خارج از حدود اختیارات مرجع صدور آن وضع شده و مستند به بند ۱ ماده ۱۲ و ماده ۸۸ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ ابطال می‌شود./

 

محمدکاظم بهرامی

رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری