عدم ابطال بخشنامه شماره ۵۹۰۹۶/۲۱ مورخ ۱۴/۷/۱۳۸۲ اداره کل آموزش دانشگاه تهران.
کلاسه پرونده:
۴۱۷/۸۳
شاکی:
شورای صنفی دانشکده حقوق و علوم سیاسی.
موضوع:
ابطال بخشنامه شماره ۵۹۰۹۶/۲۱ مورخ ۱۴/۰۷/۱۳۸۲ اداره کل آموزش دانشگاه تهران.
تاریخ رأی:
یکشنبه ۱۷ تیر ۱۳۸۶
شماره دادنامه:
۸۶/۲۵۱
مقدمه: شاکی به شرح دادخواست تقدیمی اعلام داشته است، اداره کل آموزش دانشگاه تهران طی بخشنامه‌ای به شماره ۵۹۰۹۶/۲۱ مورخ ۱۴/۰۷/۸۲ خطاب به معاونت آموزشی دانشکده حقوق وعلوم سیاسی دانشگاه تهران، میزان شهریه ورودی‌های تحصیلی سال ۱۳۸۲ را با افزایش ۳۰۰% نسبت به سنوات ۸۱-۷۳ تعیین نموده که بر خلاف صریح ماده ۵ قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی جمهوری اسلامی ایران می‌باشد، زیرا که طبق ماده مرقوم افزایش بیش از ۱۰% مجاز نیست بدین شرح که شهریه ثابت ورودی‌های ۸۱-۷۸، ۰۰۰/۲۰۰ هزار ریال تعیین گردیده بود لکن شهریه ثابت ورودی سال ۱۳۸۲، ۰۰۰/۶۰۰ هزار ریال مقرر گردیده و بدین ترتیب شهریه دروس عمومی تا سال ۱۳۸۱، ۲۹,۲۸۰ هزار ریال بوده که در سال ۱۳۸۲ به ۰۰۰/۶۰ و شهریه دروس تخصصی ۵۸,۵۶۰ هزار ریال بود که به ۰۰۰/۱۰۰ هزار ریال افزایش یافته‌اند و نیز برای دروس پایه که تا قبل از سال ۱۳۸۲ شهریه‌ای در نظرگرفته نشده بود، در این سال شهریه دروس پایه ۰۰۰/۹۰ هزار ریال تعیین گردیده است. با توجه به اینکه اکثریت قشر دانشجو از نظر مالی وابسته به خانواده‌هایشان می‌باشند و درآمدی از خود ندارند علی الخصوص دانشجویان شهرستان این افزایش شهریه‌ها فشار زیادی را به خانواده‌ها و خود دانشجویان وارد می‌کند و با توجه به اینکه با ماده ۵ برنامه سوم توسعه در تعارض نیز می‌باشد، لذا ابطال بخشنامه مورد بحث که مخالف صریح قانون برنامه توسعه اقتصادی است درخواست می‌شود. اداره کل امور حقوقی دانشگاه تهران طی لایحه شماره ۳۷۹۳۴/۵۱ مورخ ۲۸/۰۷/۸۳ اعلام نموده است، با عنایت به اینکه میزان شهریه تحصیلی دانشجویان شبانه به استناد بند (ب) ماده ۱۵۲ برنامه سوم و پیرو مصوبه هفتمین اجلاس مشترک هیأتهای امناء و پیشنهاد کمیسیون دائمی هیأت امنای آن دانشگاه هزینه‌های دوره نوبت دوم (شبانه) نیمه حضوری در مقاطع مختلف به شرح جدول (پیوست) برای سال ۸۳-۱۳۸۲ که مورد تایید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری می‌باشد، تعیین و جهت اجرا به دانشگاه ابلاغ گردیده است و از طرفی بر اساس بند (و) ماده ۷ قانون تشکیل هیأتهای امناء دانشگاه‌ها و … مصوبات جلسات ۱۸۱ و ۱۸۳ مورخ ۲۳/۱۲/۶۷ شورای عالی انقلاب فرهنگی از جمله وظائف و اختیارات هیأت امناء دانشگاه‌ها تصویب نحوه وصول درآمدهای اختصاصی دانشگاه و مصرف آن می‌باشد و بند (ب) ماده ۲۷ آییننامه مالی و معاملاتی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی نیز بر اختیار قانونی هیئت امناء دانشگاه‌ها در تعیین انواع و نحوه وصول درآمدهای اختصاصی دلالت دارد و هیأت امناء و هیئت ممیزه مرکزی و شورای مرکزی دانشگاه‌ها نیز بر این اساس با بررسی خدمات آموزشی ارائه شده میزان شهریه را تعیین و ابلاغ می‌نماید. با این وجود بخشنامه صادره از طرف هیئت امناء فوقالذکر بر اساس مقررات قانونی و در راستای انجام وظایف محوله بوده و هیچگونه مغایرت با موازین شرعی و قانونی نداشته است. هیأت عمومی دیوانعدالت اداری در تاریخ فوق با حضور رؤسا و مستشاران و دادرسان علیالبدل شعب دیوان تشکیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رأی می‌نماید.رأی هیأت عمومیبا عنایت به اینکه هزینه و شهریه تحصیل در دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی منصرف از خدمات مذکور در ماده ۵ قانون برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی جمهوری اسلامی ایران است و از مصادیق آن به شمار نمی‌رود و اینکه به موجب بند (ب) ماده ۱۵۹ قانون مزبور به دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی اجازه داده شده است، نسبت به برگزاری دوره‌های شبانه و دوره‌های خاص اقدام نمایند و هزینه مربوط را با تایید وزارتخانه‌های بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و علوم، تحقیقات و فناوری حسب مورد از داوطلبان اخذ و به خزانه واریز کنند، بخشنامه مورد اعتراض که در اجرای هدف و حکم مقنن تهیه و تنظیم شده است، مغایرتی با قانون ندارد و خارج از حدود اختیارات نمی‌باشد./ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری معاون قضائی دیوان عدالت اداری مقدسیفرد