ابطال قسمتهایی از دستورالعمل طرز تشکیل هیأت ممیزه مؤسسه (دانشگاه‌ها و مؤسسه‌های آموزش عالی، پژوهشی و فناوری دارای مجوز از مراجع ذی صلاح) و وظایف و اختیارات آن مصوب ۶؍۷؍۱۳۹۵
بسم الله الرحمن الرحیم
شماره دادنامه: ۳۱۴۹
تاریخ دادنامه: ۱۵؍۱۱؍۱۳۹۸
شماره پرونده: ۹۷۰۳۷۵۰
مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری
شاکی: آقای جواد فرضی امین آباد
موضوع شکایت و خواسته: ابطال قسمتهایی از دستورالعمل طرز تشکیل هیأت ممیزه مؤسسه (دانشگاه‌ها و مؤسسه‌های آموزش عالی، پژوهشی و فناوری دارای مجوز از مراجع ذی صلاح) و وظایف و اختیارات آن مصوب ۶؍۷؍۱۳۹۵
گردش کار: شاکی به موجب دادخواستی ابطال قسمتهایی از دستورالعمل طرز تشکیل هیأت ممیزه مؤسسه (دانشگاه‌ها و مؤسسه‌های آموزش عالی، پژوهشی و فناوری دارای مجوز از مراجع ذی صلاح) و وظایف و اختیارات آن مصوب ۶؍۷؍۱۳۹۵ را خواستار شده و در جهت تبیین خواسته اعلام کرده است که:
" دستورالعمل مورد اعتراض، نسخه بازنگری شده دستورالعمل قبلی، پس از رأی شماره ۲۷۳-۲۹؍۴؍۱۳۹۵ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری است که مغایر رأی مذکور می‌باشد. از جمله جهات مغایرت عبارتند از:
۱- اصلاح دستورالعمل می‌بایست به صورت جزئی و برای رفع ایرادات مذکور در رأی هیأت عمومی انجام می‌شد اما بازنگری انجام شده کلی و خارج از مفاد رأی صورت گرفته است. این امر باعث تضییع حق متقاضیان در فاصله سه ماهه تصویب این دستورالعمل (۶؍۷؍۱۳۹۵) تا اجرایی شدن آئین نامه جدید ارتقای رتبه اعضای هیأت علمی (۱؍۱۰؍۱۳۹۵) شده است. درخواست ابطال دستورالعمل مورد اعتراض برای متقاضیان در فاصله سه ماه مذکور را دارم.
۲- در دستورالعمل قبلی و به موجب تبصره ۱ ماده ۱۱ رأی ممتنع وجود نداشت اما دستورالعمل مورد اعتراض، در این خصوص ساکت است. در صورت وجود رأی ممتنع تأیید آن با رأی مخالف یکسان است. رأی ممتنع فاقد اعتبار است.
۳- به موجب ماده ۱۳ دستورالعمل مورد اعتراض، تصمیم‌های هیأت ممیزه با رأی موافقت اکثریت نصف به علاوه یک اعضای حاضر در جلسه اتخاذ می‌شود. با توجه به اینکه به موجب تبصره ۱ ماده ۵ همین دستورالعمل، تعداد کل اعضا باید عددی فرد باشد. این دو ماده ناقض هم بوده و در عمل منجر به اضافه شدن نیم به نصف عدد شده است که به منزله افزوده شدن یک واحد به کل است.
۴- در بند ۵-۱ ماده ۵ بدون اشاره به تناسب اعضای هیأت ممیزه و تخصص عضو هیأت علمی متقاضی ارتقای مرتبه، صرفاً عبارت «ترکیب متنوع از تخصص ها» حذف شده است. در واقع ترکیب اعضای هیأت ممیزه دانشگاه‌ها قبل و بعد از رأی تغییری نکرده است و از همان ترکیب متنوع استفاده می‌شود.
۵- افزایش مهلت‌های صورت گرفته، به موجب مواد ۱۲ و ۱۶ دستورالعمل موجب اطاله دادرسی می‌شود.
۶- در دستورالعمل ترکیب هیأت ممیزه مرکزی و کمیسیون آن مشخص نشده است. متقاضی بدون داشتن فرصت دفاع از پرونده خود در مرحله تجدید نظر اطلاع نمی‌یابد چه کسانی و با چه تخصص‌هایی پرونده را در این هیأت بررسی می‌کنند."
متن مقرره‌های مورد اعتراض به شرح زیر است:
" ماده ۵: ترکیب اعضای «هیأت»
۵-۱ : هیأت ممیزه مستقل:
۱- رئیس «مؤسسه» (رئیس «هیأت»)
۲- معاونان آموزشی و پژوهشی «مؤسسه» در مؤسسه‌های آموزشی و معاون پژوهشی «مؤسسه» در مؤسسه‌های پژوهشی
۳- ۱۳ تا ۲۱ تن از اعضای هیأت علمی با مرتبه علمی حداقل دانشیاری که دست کم نصف آنها در مرتبه علمی
استادی باشند، به پیشنهاد رئیس «مؤسسه» و با تأیید و حکم «وزیر».
۴- یک تا سه تن از اعضای هیأت علمی دارای مرتبه علمی حداقل دانشیاری به پیشنهاد «مرکز» و با تأیید و حکم «وزیر»
ماده ۱۵ : مراحل و ضوابط بازبینی
۱- چنانچه متقاضی ارتقا به تصمیم «هیأت» مبنی بر عدم احراز شرایط ارتقا معترض باشد، مجاز است ظرف مدت ۲۰ روز از تاریخ ابلاغ رأی اعتراض خود را به طور مکتوب به دبیرخانه «هیأت» تسلیم کند. در این صورت، دبیر «هیأت» در وهله اول موظف است ظرف مدت ۲۰ روز از تاریخ درخواست، امتیازهای کسب شده وی از مواد ۱ تا ۴ و ترکیب آرای «هیأت» را به وی اعلام نماید.
۲- چنانچه عضو هیأت علمی به رغم اطلاع از امتیازهای خود و ترکیب آرای «هیأت» همچنان معترض باشد مجاز است ظرف مدت یک ماه از تاریخ اعلام امتیازها اعتراض خود را به طور مکتوب همراه با توضیحات به دبیرخانه «هیأت» تسلیم کند.
۳- «هیأت» در اولین جلسه، به منظور ترفیه حال متقاضی یک بار دیگر پرونده را با توجه به توضیحات وی بازبینی کرده و نتیجه را حداکثر ظرف مدت ۱۰ روز به متقاضی اعلام می‌کند.
۴- چنانچه متقاضی ارتقا همچنان به رأی بازبینی «هیأت» معترض باشد مجاز است ظرف مدت یک ماه از تاریخ ابلاغ رأی، درخواست تجدید نظر خود را به طور مکتوب به «مرکز» تسلیم کند. "
در پاسخ به شکایت مذکور، مدیرکل دفتر حقوقی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری به موجب لایحه شماره ۱۰۵۹۳۱؍۷۵؍۷-۵؍۵؍۱۳۹۸ توضیح داده است که:
" ۱- ملاک تدوین دستورالعمل مورد اعتراض، با لحاظ موارد مطروحه در رأی هیأت عمومی، این رأی نبوده است.
۲- بدیهی است که پرونده متقاضی ارتقا به دانشیاری بایستی توسط اعضای هیأت علمی که حداقل دارای مرتبه دانشیاری و متخصص در رشته متقاضی هستند رسیدگی شود.
۳- مهلت شش ماهه مقرر در ماده ۱۶ دستورالعمل با توجه به اعتراضات واصله از سوی هیأت علمی و ضرورت رسیدگی دقیق به اعتراضات، در نظر گرفته شده است.
۴- بر خلاف اظهارات شاکی مبنی بر مشخص نبودن ترکیب کمیسیون و هیأت ممیزه مرکزی، دستورالعمل طرز تشکیل هیأت ممیزه مرکزی و وظایف و اختیارات آن به شماره ۷۴۶۱۳؍۱۵-۱۳؍۴؍۱۳۹۶ در خصوص ترکیب اعضای هیأت و کمیسیون و وظایف و اختیارات آنها که مصوب وزیر علوم می‌باشد جایگزین مقررات مربوط به طرز تشکیل و اختیارات هیأت‌های ممیزه مرکزی موضوع بخشنامه شماره ۲۹؍۱۵-۵؍۱؍۱۳۸۸ شده است. "
در اجرای ماده ۸۴ قانون تشکیلات و آئین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب سال ۱۳۹۲ پرونده به هیأت تخصصی فرهنگی، آموزشی و پزشکی دیوان عدالت اداری ارجاع می‌شود و هیأت مذکور به موجب دادنامه شماره ۶۴۸-۳۰؍۹؍۱۳۹۸، مواد ۱۸، ۱۶، ۱۳، ۱۲ از دستورالعمل طرز تشکیل هیأت ممیزه مؤسسه (دانشگاه‌ها و مؤسسه‌های آموزش عالی، پژوهشی و فناوری دارای مجوز از مراجع ذی صلاح) و وظایف و اختیارات آن مصوب ۶؍۷؍۱۳۹۵ را قابل ابطال تشخیص نداد و رأی به رد شکایت صادر کرد. رأی مذکور به علت عدم اعتراض از سوی رئیس دیوان عدالت اداری و یا ده نفر از قضات دیوان عدالت اداری قطعیت یافت.
«رسیدگی به بند ۳ جز ۵-۱ ماده ۵ و ماده ۱۵ (مراحل و ضوابط بازبینی) از دستورالعمل فوق الذکر در دستور کار هیأت عمومی قرار گرفت.»
هیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۱۵؍۱۱؍۱۳۹۸ با حضور رئیس و معاونین دیوان عدالت اداری و رؤسا و مستشاران و دادرسان شعب دیوان تشکیل شد و پس از بحث و بررسی با اکثریت آرا به شرح زیر به صدور رأی مبادرت کرده است.
رأی هیأت عمومی
نظر به اینکه بند ۳ جز ۵-۱ ماده ۵ و ماده ۱۵ دستورالعمل طرز تشکیل هیأت ممیزه مؤسسه (دانشگاه‌ها و مؤسسه‌های آموزش عالی، پژوهشی و فناوری دارای مجوز از مراجع ذی صلاح) و وظایف و اختیارات آن مصوب وزیر علوم، تحقیقات و فناوری با مفاد بندهای (الف) و (ج) رأی شماره ۹۵۱۰۰۹۰۹۰۵۸۰۰۲۷۳-۲۹؍۴؍۱۳۹۵ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری مغایرت ندارد و با قوانین موضوعه نیز مغایر نیست، بنابراین ابطال نشد./
محمدکاظم بهرامی
رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری